การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาประวัติ และผลงานวรรณกรรมชุดธรรมโฆษณ์ ของพุทธทาสภิกขุ และศึกษานิพพานที่ปรากฏในวรรณกรรมชุดธรรมโฆษณ์ของพุทธทาสภิกขุ ผลจากการวิจัย สรุปเป็นประเด็นได้ดังนี้
1. พุทธทาสภิกขุ เป็นนักปราชญ์ทางพระพุทธศาสนาที่มีผลงานทางวรรณกรรม มากมาย ผลงานที่เด่น คือ วรรณกรรมชุดธรรมโฆษณ์ของพุทธทาสภิกขุ ซึ่งปัจจุบัน (พ.ศ. 2535) มีถึง 59 เล่ม 1
2. นิพพานเป็นหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ที่พุทธทาสภิกขุยเน้นอธิบาย รายละเอียดมากที่สุดข้อหนึ่ง ปรากฏในวรรณกรรมที่ศึกษาทุกเล่ม
3. ผลจากการศึกษานิพพาน สรุปได้เป็น 10 ประเด็น คือ
1. ความเป็นมาและพัฒนาการของนิพพาน แบ่งได้ 3 ยุค คือ
1. นินนานของวัตถุ
2. นิพพานของสัตว์
3. นิมมานของมนุษย์
2. ความหมายของนิพพาน แบ่งได้ 3 ความหมาย คือ
1. ความหมายตามรูปตันท์
2. ความหมายตามความเข้าใจของคนทั่วไป
3. ความหมายตามบัญญัติของพระพุทธศาสนา
3. นิยามของนิพพานแบ่งได้เป็น 3 ประเภท สัมพันธ์กัน คือ
1. นิยามที่สัมพันธ์กับความดับ 2. นิยามที่สัมพันธ์กับความว่าง
3. นิยามที่สัมพันธ์กับคําอื่น ๆ ..
4. ลักษณะของนิพพาน คือ นิพพานเป็นนิโรธธาตุปราศจากการปรุงแต่ง มีอยู่ตลอดกาล เป็นที่ดับของสังขารทั้งปวง :
5. ไวพจน์ของนิพพานที่ปรากฏ มี 46 คํา
6. ประเภทของนิพพาน แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. นินนานชั่วคราว ได้แก่ ตทังคนิพพาน และวิกขัมภนนิพพาน
2. นิพพานจริง ได้แก่ สอุปาทิเสสนิพพาน และอนุปาทิเสสนิพพาน
7. ความสําคัญของนิพพาน คือ นิพพานเป็นแก่นสารของพระพุทธศาสนา
8. ประโยชน์ของนินนาน คือ นิมมานเป็นเครื่องดับทุกข์
9. ความเชื่อเรื่องนิพพานแยกได้เป็น 2 ประการ คือ
1. ความเชื่อของชาวบ้าน นิพพานเป็นเรื่องของชาติหน้า คนธรรมดาไม่สามารถบรรลุนิพพานได้
2. ความเชื่อของพุทธทาสภิกขุ นิพพานเป็นเรื่องของชาตินี้ ทุกคนมีบารมีที่จะบรรลุนินนานได้
10. วิธีปฏิบัติเพื่อบรรลุนินนาน มี 3 วิธี คือ
1. การควบคุมอายตนะ
2. การควบคุมกิเลส
3. การอยู่นิ่ง ๆ หรือการปล่อยวาง
|